DALMACJA

Informacje ogólne o Dalmacji

Dalmacja rozciąga się wzdłuż wybrzeża Adriatyku, ciągnie się od wyspy Pag po Zatokę Kotorską. Stanowi większość wybrzeża chorwackiego i tworzy pas o szerokości 50 km oraz oraz 400 km długości. Dalmacja obejmuje 1000 wysp przybrzeżnych, które zajmują powierzchnię ok. 13 tys. km².

Głównymi miastami Dalmacji są: Split, Dubrownik, Šibenik, Zadar czy Kotor. Większe wyspy to Dugi Otok, Brač, Hvar, Korčula, Vis czy Lastovo.

W Dalmacji znajdują się parki narodowe takie jak Palenica, Kornati, Krka czy Mljet.

Historia Dalmacji

W starożytności tereny Dalmacji zamieszkiwane były przez plemiona Ilirów. W VII i VI w. p.n.e  kilka kolonii założyli tu Grecy. W III w. p.n.e. miała miejsce ekspansja Rzymu, która w II w. p.n.e została zakończona podbojem. Najpierw dzisiejsza Dalmacja wchodziła w skład prowincji Iliricum, nieco później istniała prowincja Dalmatia, a Salona była głównym jej miastem. Gdy cesarstwo rzymskie zostało podzielone, Dalmacja weszła w skład zachodniej części imperium, natomiast pod koniec V w. n.e. weszła w skład państwa Ostrogotów. VI w. to  przyłączenie do Bizancjum przez cesarza –Justyniana Wielkiego. Wtedy też na tereny Dalmacji napływają Słowianie, którzy zdominowali kraj. Większość regionu została zasiedlona przez Chorwatów, a wyspy oraz większe miasta zostały pod władzą Bizancjum. Wskutek wypadków związanych z IV wyprawą krzyżową Dalmacja podzielona została między Wenecję i Chorwację.  W południowo-wschodniej części usamodzielniła się republika Raguzy (Dubrownika). Od XV w. Dalmacja poza republiką Raguzy znalazła się pod władzą Wenecji. XVII w. to załamanie gospodarcze miast Dalmacji ze względu na liczne wojny wenecko-tureckie, które niszczyły kraj. Ponadto w 1667 r. miało miejsce trzęsienie ziemi i zniszczony został Dubrownik. W roku 1699 Wenecja poszerzyła swoje posiadłości w Dalmacji kosztem Turcji na mocy pokoju karłowickiego. 1797 to rok przyłączenia weneckiej części regionu do Cesarstwa Austriackiego. W 1808 r. Napoleon opanował Raguzę, rok później Dalmację. Utworzył Prowincję Iliryjskie, które oprócz Dalmacji obejmowały inne terytoria południowosłowiańskie. Prowincje zostały opanowane przez Austrię w 1813 roku, a panowanie Austriackie trwało do 1918 r. Podczas tworzenia Austro-Węgier Dalmacja ze względów strategicznych nie została przyłączona wraz z Chorwacją do Zelitawii. Pozostała zaś w Przedlitawii oraz oddzielona granicą celną od reszty państwa. Większość Dalmacji została przyłączona do Królestwa SHS czyli późniejszej Jugosławii po upadku Austro-Węgier i zakończeniu I wojny światowej. W rękach Włochów pozostawał Zadar, a roszczenia do pozostałej części Dalmacji realizowały podczas II wojny światowej kiedy to do Włoch przyłączono większą część Dalmacji. Mniejsza przypadła Niezależnemu Państwu Chorwackiemu. Dalmacja stała się częścią Jugosławii po klęsce państw Osi. W 1991 r. wskutek rozpadu Jugosławii zdecydowana większość regionu przypadła Chorwacji, niewiele zaś Czarnogórze oraz Bośni i Hercegowinie.

Co warto zobaczyć w Dalmacji?

Największym miastem w Dalmacji jest Split. Innymi dużymi miastami są Zadar, Dubrownik czy Šibenik.

Dalmacja jest szczególnie atrakcyjna przez wzgląd na wyjątkowe wybrzeże, czyste morze, plaże, piękne miasta oraz archipelag (łącznie 1208 wysp).

Największymi atrakcjami Dalmacji są Pałac Dioklecjana znajdujący się w centrum Splitu, który wybudowany został w III w. n.e na polecenie cesarza Dioklecjana. W 1979 r. Pałac został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Kolejne ważne miejsce to Trogir czyli małe miasteczko średniowieczne, którego starówka od 1997 r. znajduje się również na liście UNESCO.

Niezwykłą atrakcję stanowi również Park Narodowy Kornati. To raj dla miłośników nurkowania. Park liczy ok. 140 wysp, a granicami obejmuje ok. 220 km² wód morskich. Nazwa parku pochodzi od głównej grupy wysp –Kornat (chorw. ukoronowane).

Cennym zabytkiem jest również znajdująca się w Šibeniku Katedra św. Jakuba czyli najważniejsza budowla renesansu w całej Dalmacji. Jej budowa trwała od 1431 do 1535 roku, zaś od 2002 r. należy do Listy Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

Kolejne ważne miejsce to Stare Miasta Dubrownika, które otaczają mury obronne, których wysokość dochodzi do 22 m. Fortyfikacja składa się z licznych baszt, wież i dwóch twierdz.  Obecna forma murów pochodzi z XV/XVI w.

Kuchnia

Kuchnia jest dość specyficzna, dominują lekkie potrawy. Wzdłuż wybrzeża królują owoce morza. Przysmakiem są tu „kamenice na bazaru” czyli małże w czosnkowym sosie. Warte spróbowania są ryby z grilla: śkarpin, zubatac, orada, brancin. Za przysmak uważa się tu scampi czyli zupy rybne i sałatki z owoców morza. Warto również skosztować sera w oliwie oraz szynki wędzonej w białym winie z truflami.

Klimat Dalmacji

W Dalmacji panuje klimat śródziemnomorski. W lecie temperatura maksymalna wynosi ok. 30 stopni. W zimie temperatura rzadko spada poniżej 0.

Jak dojechać do Dalmacji?

Trasy dojazdu do Dalmacji:

• TRASA NR 1: Polska (Cieszyn) – Czechy (Ołomuniec, Brno) – Austria (Wiedeń, Graz) – Słowenia (Maribor) – Chorwacja (Zagrzeb, Dalmacja)


• TRASA NR 2: Polska – Czechy (Praga) – Austria (Linz, Salzburg) – Słowenia (Ljubljana) – Chorwacja (Dalmacja)


• TRASA NR 3: Polska – Słowacja (Koszyce) – Węgry (Miszkolc, Budapeszt) – Chorwacja (Varazdin, Zagrzeb, Karlovac, Dalmacja)

Ważne wydarzenia w Dalmacji

• Sinjska alka – turniej rycerzy na koniach w miejscowości Sinj (upamiętnienie zwycięstwa nad Turcją w 1715 roku)


• Big Game Fishing (Murter) – zawody w rybołówstwie sportowym


• Międzynarodowy Festiwal Dzieci (Šibenik)


• Letnia szkoła muzyki organowej (Šibenik)


• Splickie lato (Split) – opery światowych kompozytorów


• Donat Festival (Zadar) – festiwal muzyki klasycznej


• Dubrownik Summer Festival (Dubrownik) – festiwal teatralny